Gród nad rzeką Uście (dorzecze Prypeci), w urodzajnej okolicy czarnoziemnej, niegdyś bogatej w stawy, które przekształciły się z czasem w bagna. Pierwszy raz wspomniany w 1282 roku. W XIII wieku należał do Księstwa Halicko-Wołyńskiego.
Około 1320 roku przyłączony przez Olgierda do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po unii w Krewie (1385) i koronacji syna Olgierda – Jagiełły na króla Polski we wspólnym państwie polsko-litewskim. W końcu XV wieku Równe uzyskało prawa miejskie, a postanowieniem Unii Lubelskiej (1569) zostało przyłączone do Korony.
Należące początkowo do ks. Ostrogskich po ich wygaśnięciu (1723) odziedziczyli – na blisko 200 lat Lubomirscy.
Ostrogscy wznieśli w XV wieku zamek na wyspie pośrodku stawu, co podnosiło jego obronność. W XVI wieku był rezydencją niespokojnej i awanturniczej Beaty z Kościeleckich Ostrogskiej, naturalnej córki Zygmunta I, jej córki, legendarnej Halszki z Ostroga i jej drugiego męża, również awanturniczego Alberta Łaskiego. Rozbudowany w XVI i XVII wieku zamek był jedną z najsilniejszych twierdz i najbogatszych rezydencji Wołynia. Zamek spalił się (1694), a jego murów użyto przy budowie nowego barokowego pałacu, wzniesionego przez Jerzego Lubomirskiego, a dokończonego w r. 1738 przez jego syna Stanisława. Wielokrotnie go później przebudowywano: według planów Touchera w stylu rokokowym (1765), Bourgignona (w końcu XVIII w.), w stylu empirowym, przy udziale malarzy włoskich Villaniego i Cormaroniego oraz Łukaszewicza z Warszawy(1815-17). Wówczas pałac otrzymał dekoracje empirowe, a od frontu kolumnadę.
Zamek stał na wyspie, był otoczony wałami, wśród których prowadziła na dziedziniec imponująca brama wjazdowa z dwoma bastionami po bokach, Dookoła pałacu urządzono ładny park, który przerobiony w stylu angielskim w początkach XIX wieku przez Anglika Miklera.
Świetność pałacu skończyła się w r. 1836, gdy ks. Fryderyk przeniósł się do nowej rezydencji “Na Górce” a dawny pałac oddał (1843) szkole. Ogołocony z pierwotnego umeblowania, popadł w zaniedbanie, z którego już nie powstał, chociaż powrócił (1860) do Lubomirskich. Później Rosjanie umieścili tu urzędy powiatowe.
W czasie wojny mieścił się tu szpital wojenny. Za rządów Kiereńskiego (1917) oddano go na szkołę i ochronkę polską. W czasie inwazji bolszewickiej uległ zamek dalszemu zniszczeniu.
W II Rzeczyposplitej była tu siedziba bursy Macierzy Szkolnej i Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół”. Zamek znajdował się w stanie częśćiowej ruiny, zachowała się jednak sala teatralna z resztkami fresków Villaniego oraz dawna kaplica.
Wiosną 1927 roku zamek się spalił się. Po pożarze pozostały tylko nagie mury, które się pozapadały.
Rezydujący w rówieńskim zamku Jerzy Lubomirski, starosta sandecki i wojewoda krakowski, (+ 1727), oraz jego syn Stanisław Lubomirski posiadali największą w Rzeczypospolitej fortunę, złożoną z 31 miast i 738 wsi. W Równem utrzymywali nie tylko duży dwór, ale nawet janczarskie pułki. Stanisław Lubomirski był nawet kandydatem do korony polskiej (1764) po śmierci Augusta III.
Jego następca, ks. Józef Lubomirski (+ 1817) kasztelan kijowski został mężem Ludwiki z Sosnowskich (+ 1836), młodzieńczej miłości Tadeusza Kościuszki (który bywał czasami gościem w Równem, m.in. w 1792 roku).
W II rozbiorze Polski (1793) Równe wraz z całym Wołyniem zagarnęła Rosja.
Kolejny dziedzic Równego, Fryderyk Lubomirski (+ 1843) wiódł skromne życie, opuścił okazały pałac, a zbudował sobie nową mniejszą rezydencję “Na Górce”. Po nim odziedziczył Równe ks. Kazimierz Lubomirski (1813-71) kompozytor, autor m.in. pieśni “Oj gwiazdeczko, coś błyszczała”.
W połowie XIX wieku Równe stało się ważną stacją węzłową. Miasto rozciągało się na przestrzeni 3 kilometrów, wzdłuż szosy Łuck-Korzec, która stanowiła główną ulicę miasta (ul. 3-go Maja).
W końcu XIX wieku Rosjanie zamienili Równe na obóz warowny, który od września 1915 r. stanowił dla nich główny punkt oporu na linii walk z Austriakami. Stąd ruszyła kontrofensywa, która zmusiła armie państw centralnych do cofnięcia się na linię Łuck-Brody. Pamiątką tych walk był wojskowy cmentarz 1800 żołnierzy rosyjskich, w sąsiedztwie cmentarza prawosławnego.
Powstałe w 1906 roku Muzeum Wołyńskie, posiadające działy numizmatyczny, archeologiczny, etnograficzny i przyrodniczy. zostało podczas I wojny światowej obrabowane, a jego twórca Okęcki zabity przez bolszewików. Na cmentarzu katolickim pochowano 150 polskich żołnierzy, poległych w 1920 roku w wojnie polsko-bolszewickiej.
W II Rzeczypospolitej największe miasto województwa wołyńskiego, ważny węzeł kolejowy, liczyło 62 tys. mieszkańców, głównie Żydów , ok. 10% Polaków,
Na przedmieściu od strony Korca stał empirowy pałacyk ks. Fryderyka Lubomirskiego “Na Górce” (ok. 1840) , mieszczący w II Rzeczypospolitej sąd okręgowy. Znajdujące się tu zbiory artystyczne przeniesione później do muzeum Lubomirskich we Lwowie i Przeworsku. Oranżeria była wykorzystywana jako bursa, a dawny park Lubomirskich służył jako park miejski.
Od września 1939 do lipca 1941 roku Równe znajdowało się pod okupacja sowiecką, przeprowadzano wówczas masowe deportacje Polaków w głąb Związku Sowieckiego.
Podczas okupacji niemieckiej (lipiec 1941-lipiec 1944) siedziba Komisariatu Rzeszy. Niemcy rozstrzelali ponad 100 tys. mieszkańców Równego i okolic, w tym ponad 28 tys. Żydów (stanowiących ok. 70% mieszkańców Równego) oraz jeńców wojennych.
Po okresie okupacji sowieckiej (1939-41, 1944-91) od 1991 roku miasto obwodowe (wojewódzkie) Ukrainy.